PZPN

Obecnie w województwie istnieje kilkadziesiąt klubów zajmujących się szkoleniem piłkarek. Prym w tym wiodą Resovia, Sokół Kolbuszowa Dolna i Beniaminek Krosno. Pierwszym klubem był Sokół, ale to Resovia – jako pierwsza w 2024 roku – awansowała do ekstraklasy. Beniaminek znany jest z kolei z sukcesów w piłce młodzieżowej. Każdego roku w regionie odbywa się Podkarpacki Festiwal Piłki Nożnej kobiecej, w którym bierze udział ponad pół tysiąca dziewcząt i kobiet.

W przeszłości było jednak nieco mniej optymistycznie, choć w latach 80. region miał swojego przedstawiciela w lidze kobiet. Drużynę kobiecą zorganizowano w Przeworsku w Zakładach Odzieżowych „Vistula”. 

W Historii przeworskiego sportu 1893-2015 można znaleźć m.in. taki fragment: „Pomysłodawcą zorganizowania kobiecej drużyny futbolowej w Zakładach Przemysłu Odzieżowego „Vistula” w Przeworsku był A. Oleś z jarosławskiego Zakładu Przemysłu Odzieżowego „Jarlan”, a twórcą drużyny był jeden z działaczy związkowych „Vistuli” H. Pelc. Drużyna powstała w 1986 r., kierownikiem drużyny i drugim trenerem był S. Kędziora, trenerem R. Młynarski.

Do drużyny należały zawodniczki: D. Henclik T. Henclik, M. Herszlikiewicz, B. Jagielik, W. Kapuśniak, M. Korzystka, M. Kot, J. Kruk, A. Kubis, E. Mędroń, D. Mikuła, Z. Misiło, B. Mucha, H. Niemiec, M. Niemiec, M. Niezabitowska, E. Orendecka, T. Paluch, R. Płoskoń, A. Sas, L. Sikora, A. Stec, A. Szumierz, B. Szumierz, M. Taracińska, A. Wojtyna, E. Wołoszyn, J. Woś, M. Ziętek.

Dziewczyny z „Vistuli” grały sparingi z seniorami „Orła” na ich stadionie, a treningi odbywały się często na placu przed fabryką, zimą na sali gimnastycznej Technikum Elektrycznego. Pierwsze stroje zaprojektował “Vistulankom”  A. Ruchel, a uszył jarosławski „Jarlan”. Zaangażowani w rozwój zespołu byli także W. Madej i K. Stącel, oraz ówczesny dyrektor „Vistuli” Adam Zastyrec.

Rok 1990 był ostatnim, w którym drużyna występowała w drugoligowych rozgrywkach, radziła sobie w nich dobrze. Niestety w 1991 r. „Vistulanki” nie przystąpiły do rozgrywek ze względu na kłopoty finansowe zakładu, który przestał sponsorować drużynę, drużyna zawiesiła działalność, praktycznie kończąc ten projekt sportowy.”

Do końca lat 90. ubiegłego wieku tak jednak nie było. Dziewczęce drużyny istniały jedynie w kilku miejscowościach, pojedyncze dziewczynki występowały w drużynach chłopięcych. Sytuacja zmieniła się nieco na początku XXI wieku, kiedy działacz piłkarski z Kolbuszowej Dolnej, Dariusz Widelak wymarzył sobie, żeby jego miejscowość się czymś wyróżniła.

– Mieliśmy drużynę seniorów w niższych ligach piłkarskich, ale takich było w okolicy wiele. Padł pomysł piłki kobiecej i tak się zaczęło, choć nie raz słyszałem „Kto to widział, żeby baba grała w piłkę – mówi Widelak, były prezes Sokoła Kolbuszowa Dolna, gdzie powstała z czasem ligowa drużyna.

Z pomocą m.in. Podkarpackiego Związku Piłki Nożnej rozpoczął się nabór do drużyny, której trenerką została grająca w 1. lidze kobiet Dorota Ślusarczyk. Wieść o tym rozeszła się po całym województwie i niedługo potem w Kolbuszowej grały dziewczyny z całego województwa, w tym późniejsze reprezentantki Polski Katarzyna Barlewicz i Sofia Gonzales.

Sokół piął się w górę, w jednym z sezonów otarł się również o ekstraklasę, a w regionie powoli zaczęły pojawiać się kolejne kluby, które zapragnęły mieć drużynę złożoną z dziewczyn: Motor Przemyśl, DAP Dębica, Olimpia Pysznica, Inter Gnojnica, później Resovia, Aquilla Stalowa Wola, Beniaminek Krosno, czy uczestnicząca już ponad 20 lat w rozgrywkach dziewczynek Grodziszczanka.

Były miejsca, gdzie dziewcząt było mniej i rywalizowały w drużynach chłopców. Gdzie indziej powstawały zespoły całkowicie złożone z dziewczynek. – Jako animatorowi Orlika, udało mi się złożyć taką drużynę dziewcząt i z sukcesami rywalizowaliśmy na turniejach. Raz byliśmy blisko wygrania wojewódzkiego finału turnieju Z Podwórka na Stadion – mówi Henryk Łaskarzewski, który później założył klub Orlik Przemyśl. – Potem niektóre z tych dziewczynek trafiły do dobrych klubów, w tym do Resovii.

Spod Przemyśla jest m.in. Oliwia Domin, piłkarka SMS-u Łódź, która ma za sobą debiut w pierwszej reprezentacji kobiet. Dziś klubem numer 1 pod względem piłki kobiecej na Podkarpaciu jest Resovia, która w ostatnim sezonie, jako pierwszy zespół w regionie miała okazję awansować do ekstraklasy kobiet. Prężnie piłka kobieca działa też m.in. w Stali Łańcut.

W ostatnim czasie sekcje kobiece pojawiają się też w dużych klubach w regionie: w Stali Stalowa Wola, Stali Rzeszów, Karpatach Krosno. Kolejne próby podejmowane są też w Stali Mielec.

Hitem na skalę całej polski jest Podkarpacki Festiwal Piłki Nożnej kobiecej, organizowany jest od trzech lat, w którym bierze udział regularnie ponad 500 dziewcząt i kobiet. Podczas jego ostatniej edycji zjawiła się m.in. Nina Patalon, selekcjonerka reprezentacji Polski kobiet i była pod ogromnym wrażeniem całego wydarzenia, a najbardziej liczby uczestniczek.

Rozwój piłki nożnej kobiecej widać też w sukcesach klubowych podczas młodzieżowych mistrzostw Polski, a także udanych występach kadr wojewódzkich, które po długiej przerwie ponownie pojawiają się wśród najlepszych w kraju.

– To nie wzięło się z niczego. 25 lat na to pracujemy, ale przed nami nadal ogrom pracy. Wciąż nie możemy zbudować stabilnej ligi, która jest ważnym elementem by iść do przodu. Liczę, że mistrzostwa Europy przyciągną dziewczyny do piłki, bo to wspaniała dyscyplina, ale trzeba ją pielęgnować, wspierać i pomagać. Bez tego się nie uda – dodaje Dariusz Widelak.

Łukasz Pado